ارامگاه صائب تبریزی

ارامگاه صائب تبریزی
عیش روز جاری علاج حزن فردا نکند

مستی شب ندهد سود به خمیازه صبح

میرزا محمّدعلی صائب تبریزی در سال ۱۰۰۰ هجری در تبریز زاده شد . بابا وی تاجری دارای اعتبار بود . خانوادهٔ صائب جزء هزار خانواری بودند که به فرمان فرمان روا عباس نخستین صفوی از تبریز کوچ کرده و در محله عباس‌آباد اصفهان بومی شدند , و این مردمان را تبارزه ( تبریزی‌های ) اصفهان می‌نامیدند .

صائب در اصفهان به یاددادن علم ها عصر پرداخت . در جوانی به حج رفت و در رجوع و برگشت به شهر مشهد مقدس مهاجرت کرد .

صائب در سال ۱۰۳۴ ه . ق از اصفهان عازم هندوستان شد و آنگاه به هرات و کابل رفت . حکمران کابل , خواجه احسن‌الله معروف به ظفرخان , که خویش شعر سرا و ادیب بود , مقدم صائب را گرامی داشت . ظفرخان بعد از مدتی به خاطر جلوس پادشاه عالم , عازم دکن شد و صائب را هم به همراه خویش پیروزی .

در سال ۱۰۴۲ ه‍ . ق صائب به کشور‌ایران رجوع و در اصفهان اقامت گزید . فرمان روا عباس دوم صفوی به وی جایگاه ملک‌الشعرایی اعطا کرد . صائب هشتاد سال معاش کرد و در اصفهان چشم از عالم فروبست . درگذشت وی در سال ۱۰۸۶ یا این که ۱۰۸۷ ه . ق بوده‌است .

آرامگاه وی در اصفهان , در محلهٔ لَنبان , در محلی است که در طول حیات وی دارای اسم و رسم به توکل میرزا صائب بود . مقبرهٔ صائب در باغچه‌ای در اصفهان در خیابانی که به اسم وی نامگذاری شده است جای دارد .

صائب تبریزی شاعری کثیرالشعر بود , شمار اشعار صائب را از شصت هزار تا صد و بیست هزار بیت گفته‌اند . اثر ها صائب جز سه چهار هزار بیت قصیده و یک مثنوی کوتاه و ناقص به اسم قندهارنامه و دو سه قطعه , کلیه غزل است . افزون بر پارسی او هفده غزل به ترکی آذربایجانی هم دارااست .


آرامگاه

 

شعر سرا بلندپایهٔ سبک هندى در اصفهان درگذشت و در گلشن شخصى خویش , به اسم گلشن توکل مشرف به شهر نیاسر , به خاک سپرده شد . بعداز وى , فرزند و نوادهٔ وی هم در کنارش مدفون شدند . آرامگاه , با دقت به زمان حیات وی و شهرى که در آن زیسته و درگذشته , از معمارى دوران صفویه الهام گرفته است . بناى مزبور , حیاط زیبایى به ارتفاع ۱۴/۲۰ , پهنا ۶ و طول ۸ متر داراست که حدود ۲ متر از مرحله گلشن بلندتر تاسیس شده است و روستا پلهٔ ‌سنگى سراسرى داراست . بر روى سرستون‌ها , قوس‌ هاى جناغى قرار گرفته و تحت سقف , با طرح شطرنجى آیینه کارى شده‌است . جبههٔ شرقى و غربى تراس داراى دو دهنه , یک ستون و دو قوس است . سنگ مزار صائب عبارت است از یک قطعه سنگ مرمر یکپارچهٔ یزدى که سنگ مزار قدیمى را در اواسط آن جاسازى کرده‌اند . سنگ اصلى مزار که به دو نیم شده‌است , داراى کتیبه‌اى دربرگیرنده یک باخبر و یک غزل از صائب به خط محمدصالح , خویش‌نویس پر اسم و رسم دورهٔ صفوى است . یک بیت شعر و مورخ کتابت سنگ قبر چنین آمده است : «محوکى از صفحهٔ دل‌ها شود اثر ها اینجانب اینجانب به عبارتی ذوقم که مى‌یابند از گفتار من» مورخ سنگ قبر چنین است : «تحریراً فى شهر جمادى الاول سنهٔ ۱۰۸۷ حاجتمند محمدصالح» . مقابل حیاط آرامگاه , آبگینه و آبنماى بزرگى مثل آبگینه عمارت چهل ستون ساخته شده است . در بالاى قبر صائب , دو قبر دیگر هم است : یکى وابسته به فرزند صائب است ; با این کتیبه : «وفات مرحمت و غفران پناه میرزا محمد محسناء بن میرزا محمد على صائب فى ۷ شهر محرم‌الحرام سنهٔ ۱۱۴۹» . و قبر دیگرى با کتیبهٔ : «وفات مرحمت و غفران‌ پناه میرزا محمدعلى ولد میرزا رحیم صائب بتاریخ یوم یک شنبه ششم شهر جمادى‌الثانیه سنهٔ ۱۱۴۱» .