منارجنبان اصفهان
یکی از بناهای باارزش و منحصربه‌فرد اصفهان , بنای تاریخی منارجنبان است . این سازه مرتبط با سال ۷۱۶ هجری قمری است که ذیل ساختمان و بالای بقاع نصب شده‌است . این سازه از یک حیاط با دو مناره و صحن پیرامون ساخته شده شده‌است که بر روی حرم یکی عرفای قرن هشتم هجری قمری به اسم عمو عبد و بنده الله کارلادانی ایجاد شده است . این بنای گرانبها به شماره ۳۴۹ در سال ۱۳۲۱ هجری در فهرست اثر ها ملی به ثبت رسیده است .
منارجنبان یا این که به عبارتی آرامگاه روضه خوان عبدالله گارلادانی در شش کیلومتری باختر شهر اصفهان ( جاده نجف آباد ) قرار گرفته که اما تا قبل از این روستایی به اسم کاردالان بوده که اکنون بدلیل توسعه و گسترش شهر٬ بخشی از اصفهان به اکانت می‌آید . سنگ نبشته سنگ قبر آن سال ۷۱۶ هجری را نشان می‌دهد که مورخ سازه هم مرتبط با این سال است , لکن مناره های سازه در اولِ سده دوازده هجری ( پایان زمان صفویه ) بر آن افزوده شده‌است .
آوازه سازه به دلیل نوسانی است که هنگام جنبش دادن یکی‌از مناره ها در بنا سازه ساخت می شود . در واقع با جنبش دادن مناره٬ مناره به نوسان درمی آید و هم‌زمان با آن مناره دیگر و در سود کل ساختمان به نوسان می افتد . ( چه بسا خویش سنگ قبر که در صورتی‌که روی آن پیاله آبی‌رنگ قرار دهید لرزش آب باطن آن را به موقع حرکت دادن مناره ها بازدید خواهید کرد . )
یک کدام از عوارض این نوسان را می توان در بنا مناره کاوش کرد و می توان اعلام‌کرد که مناره ها را به طوری ساخته اند تا ایستادگی حتمی را در قبال لود جنبشی ناشی از حرکت دادن مناره داشته باشند . وجود دو درز که در میان ساقه هر مناره و پشت بام قراردارد و در هر جهت برابر ۳ سانتی متر است٬ منجر می گردند تا هر مناره بتواند به سادگی نوسان کرده و ضربه خویش را بر کل بنا آرامگاه وارد کند .
کلاف های چوبی به حالت فریم مربعی هم که در ابتدا و تحت ساقه مناره قرار داده اند٬ میتوانند نقش یک محل تکیه دادن انعطاف پذیر را در تن مناره ایفا کنند . منارجنبان٬ بنایی شگفت انگیز در شهر اصفهان٬ تنهای بنای مو جود با این خصوصیت در اصفهان نیست و همتای آن٬ مناره های سردر مسجد جامع اشترجان ( ۳۵ کیلومتری باختر اصفهان ) است که مورخ بنای آنها هم هم‌زمان با این بنای تاریخی است .
در مسیر شیوه اصفهان به نجف آباد قریه ای است که آن را کارلادان می گویند . روز جاری این ده جزئی از شهر اصفهان به شمار می رود . در این قریه بنائی موجود هست که مزار یکی از زهّاد دارای شهرت قرن هشتم هجری به اسم عمو عبدالله کارلادانی است . تاریخی که بر فراز سنگ عمو عبدالله درج شده و سال ۷۱۶ هجری را نشان می دهد مبین این نکته است که این عارف بزرگ در حین فرمان روا ( محمد خدابنده ) ایلخان مغول مسلمان می زیسته است . از معاش او اطلاعی در دست نیست . بعضا ساکنان اصفهان عقیده داراست لرزش بنای منارجنبان به دلیل عظمت و جلال عمو عبدالله بوده و او شخصی مضاعف بلند سکو بوده است . این عقیده ریشه ای دیرین دارااست و حتی‌در لغت طومار های متفاوت نیز علیه اسم عمو عبدالله کارلادانی این عقیده ذکر شده شده‌است , درحال حاضر قبر او در‌این حیاط در معرض روئت کرد عموم است .
ایوان منارجنبان یکی از اثرها تک ایوانی دوران ایلخانی است ولی برخی از محققین عقیده دارا‌هستند که مناره ها بعداً به ایوان مزبور افزوده شده‌است .
جذاب است بدانید که‌این ساختمان با کاشی های لاجوردی رنگ به طریق ستاره چهارپر و گونه های دیگری به طریق کثیرالاضلاع فیروزه ای رنگ تزیین شده‌است .
بسیاری از معماران و مهندسان در رابطه تکان مناره ها به اظهار لحاظ فنی و مهندسی پرداخته اند ولی برخی نیز می گویند هیچ دلیل منطقی برای آن ارائه نشده است . جهانگردانی که به نقاط گوناگون دنیا مهاجرت کرده اند در مشاهدات خویش مناره هائی را معرفی کرده اند که در نقاط دیگر دنیا همین خصوصیت را داشته اند . ولی قدر مسلم اینکه منارجنبان اصفهان وجه تمایزی با سایر مناره های متحرک دارااست و آن این است که قبلی از حرکت مناره ها سایر نصیب های سازه نیز حرکت می کند . منطقی ترین عاملی که برای حرکت میل کردن مناره ها موجود هست , پدیده فیزیکی تشدید یا این که پدیده رزونانس است . نکته شاخص در رابطه معماری این بنای تاریخی قشنگ وجود به عبارتی پدیده ی فیزیکی تشدید یعنی منتقل شدن نیرو از مناره به کلیه ی ساختمان سازه است . ولی ممکن است این سوال در اذهان نقش بندد که با جنبش میل کردن این سازه طی قرن های متمادی چرا این سازه فرو نریخته است و چه بسا یک خشت نیز از آن جدا نشده . با بررسی و پژوهش ها روی این سازه متوجه گردیده اند که مهمترین علت فرو نریختن منارجنبان وجود دو شیار عمیق درین سازه است که آن شیارها یا این که ترک ها در کنار مناره ها میباشند . به لهجه عامیانه می توان ذکر کرد که وجود چنین شیاری باعث می شود تا ساختمان جا برای تکان کردن داشته باشد و فرو نریزد .
